Zenobiusz Kolonkośroda, 10 lutego 20219 minut czytanialiczba wyświetleń: 7963
Gumka recepturka: jeden patent, setki zastosowań
Te cienkie i bajecznie kolorowe świetnie nadają się do produkcji biżuterii spod znaku DIY lub ozdabiania wielkanocnych pisanek. Większe natomiast – sprawdzą się jako stabilizator deski do krojenia lub wieszaka na ubrania czy jako separator szczoteczek do zębów. To dzięki nim nakręcimy płynne ujęcie domową, osadzoną na statywie kamerą i wykonamy kreatywną zabawkę dla dziecka. Bo gumki recepturki to patent o wielu zastosowaniach, a hasło „patent” jest tu słowem kluczowym.
Tanie, niezawodne i wielofunkcyjne gumki recepturki można śmiało wpisać na listę najbardziej popularnych produktów na świecie. To zapewne przez tę powszechność nie zastanawiamy się nad tym, kto i kiedy wpadł na pomysł, aby na masową skalę rozpocząć ich produkcję. A nawet jeśli już komuś przyjdzie do głowy, żeby genezą gumek recepturek się zainteresować – research rozpocznie (i skończy) zapewne na lakonicznym wpisie z Wikipedii, w którym to można przeczytać, że twórcą gumowej opaski (ang. rubber band) był niejaki Stephen Perry, brytyjski wynalazca i właściciel londyńskiego przedsiębiorstwa zajmującego się wulkanizacją gumy, który 17 marca 1845 roku stał się formalnym posiadaczem patentu na gumkę recepturkę.
Zanim jednak Brytyjczyk Perry zabrał się za wytwarzanie gumowych, cienkich opasek – w 1839 roku pewien Amerykanin wynalazł technologię wulkanizacji gumy. Mowa o Charlesie Goodyearze, którego nazwisko kojarzymy dziś z wielkim koncernem, trzecim (po Bridgestone i Michelin) producencie opon. Powiązanie to jest jak najbardziej słuszne, bowiem Goodyear Tire and Rubber Company faktycznie nazwano na cześć i pamiątkę odkryć Charlesa. Tyle tylko, że koncern założono 38 lat po śmierci Goodyeara, który (mimo swoich kluczowych dla przemysłu, jak się później okazało, wynalazków) zmarł w skrajnej nędzy. Ale zanim pochylimy głowy nad smutnym końcem tego kreatywnego innowatora, poświęćmy chwilę na poznanie jego życia, na który ogromny wpływ miała... pęknięta guma.
Charles, nie pękaj!
Na początku XIX wieku świat zainteresował się butami, płaszczami czy torbami wykonanymi z nieprzemakalnego materiału z Brazylii. To, co dla mieszkańców Mezoameryki nie było niczym nowym (w końcu Aztekowie czy Majowie od tysiącleci wytwarzali gumowe utensylia – tyle tylko, że robili to po cichutku, mając patenty i inne cyrografy wynalezione przez potomków Kolumba w głębokim poważaniu), dla uczestników, czy raczej trybików rewolucji przemysłowej okazało się wielkim odkryciem. Próbowano więc rozgryźć brazylijską recepturę, a następnie – wykorzystać ją dla własnych potrzeb. Prym w tym wiedli (oczywiście!) Amerykanie, w tym – właściciele firmy z Roxbury (Massachusetts), w której rozpoczęto fabrykację gumowych, nieprzemakalnych butów. Flagowe produkty przedsiębiorstwa szybko znalazły swoich wielbicieli. Niestety, miłość amatorów obuwia okazała się być krótkotrwała, a sami fani XIX-wiecznych kaloszy – niezbyt wyrozumiali. Pierwsze zauroczenie nowatorskim produktem minęło wraz z nadejściem fali upałów. Okazało się bowiem, że gumowe buty – pod wpływem wysokiej temperatury – roztapiają się jak mleczna czekolada. A na dodatek cuchną do tego stopnia, że firma odpowiadająca za ich produkcję zdecydowała się wszystkie, składowane w fabryce egzemplarze zakopać głęboko w ziemi.
.jpg)
Chociaż wcześniej sam stworzył podobny, równie nieudany projekt (w jego przypadku gumowe buty robiły się lepkie), nie wiadomo, czy Goodyear słyszał o obuwniczej porażce przedsiębiorstwa z Massachusetts. Jest bowiem bardzo prawdopodobne, że w chwili, gdy wściekli klienci fabryki masowo reklamowali wadliwy, rozpływający się na słońcu towar – on siedział w więzieniu. Przyszły wynalazca miał bez wątpienia kreatywny umysł, ale nie radził sobie z pieniędzmi: zarówno tymi, które udało mu się zarobić lub „pożyczyć” (na wieczne oddanie) od lepiej prosperujących i bardziej przedsiębiorczych braci, jak i tymi, które otrzymał od coraz mniej cierpliwych inwestorów.
Mimo finansowych niepowodzeń i pogarszającego się zdrowia Goodyear wierzył w swój sukces i nawet w pace pracował nad połączeniem kauczuku z sadzą i magnezem, a po odzyskaniu wolności – zbratał się z podobnym sobie wynalazcą, Nathanielem Haywardem. Współpraca eksperymentatorów długo nie przynosiła wymiernych efektów, co szczególnie irytowało żonę Goodyeara. Clarissa wielokrotnie mu ustępowała – przymykała oko na kolejne objawy twórczego zdziwaczenia, zgodziła się wraz z dziećmi przeprowadzić do Woburn – miasteczka, w którym Hayward prowadził niewielką fabrykę. Kiedy kolejne, często wariackie pomysły Charlesa okazywały się niewypałami a rodzinny budżet praktycznie przestał istnieć, Clarissa postanowiła jednak wziąć sprawy w swoje ręce. Mroźnego, styczniowego poranka ubrała ciepło małe córeczki i ostentacyjnie zakomunikowała, że zmuszona jest w zimnie i zawiei, razem z dziećmi udać się do sąsiedniej wsi, żeby prosić tamtejszych mieszkańców o opał i jedzenie. Jak powiedziała, tak zrobiła, a Goodyear został sam i beztrosko wpadł w wir dalszych eksperymentów.
Gumki recepturki, sprawdź naszą ofertę:
Gumki recepturki 25mmx1,2x1,2 zielone - 1000gPakiet recepturek niezbędnych w handlu detalicznym.
Gumki recepturki 140mmx1,5x4,0 białe - 1000gMocne i popularne recepturki w ekonomicznym opakowaniu.
Gumki recepturki 60mmx1,5x1,5 białe - 1000gKorzystne cenowo opakowanie najpopularniejszej gumki recepturki.
Gumki recepturki 70mmx3,0x1,5 czerwone - 1000gMocne i trwałe gumki o uniwersalnym charakterze, w bardzo ładnym kolorze.
Gumki recepturki 15mmx1,2x1,2 zielone - 1kg
Gumki recepturki 50mmx1,5x1,5 żółte - 1000gElastyczne, trwałe i dostępne w ekonomicznym pakiecie.
Gumki recepturki 30mmx1,5x1,5 fioletowe - 1000gDuże opakowanie recepturek w ładnym, oryginalnym kolorze.
Ekonomiczny pakiet recepturek do tymczasowego łączenia przedmiotów. Opakowanie najpopularniejszej gumki recepturki w ekonomicznym pakiecie. Wysokiej jakości opaski kauczukowe do nietrwałego łączenia przedmiotów. Szerokie gumki do dużych pakietów dokumentów. Recepturka do zamocowań z wytrzymałego surowca. Mocne i popularne recepturki w ekonomicznym opakowaniu. Uniwersalny materiał zabezpieczający i łączący produkty. Ekonomiczny pakiet recepturek do różnorodnych mocowań. Funkcjonalne i wyjątkowo praktyczne opaski mocujące. Ekonomiczny pakiet recepturek do różnorodnych mocowań. Korzystne cenowo opakowanie najpopularniejszej gumki recepturki. Wytrzymała gumka do czasowego łączenia przedmiotów i zamykania opakowań. Niezastąpiona ochrona przed wypadnięciem zawartości opakowania. Popularne i mocne recepturki w ekonomicznym opakowaniu. Pakiet recepturek niezbędnych w handlu detalicznym. Mocne i trwałe gumki o wszechstronnym zastosowaniu.
Gumki recepturki 80mmx3,0x1,5 czerwone - 1000g
Gumki recepturki 50mmx1,5x1,5 czerwone - 1000g
Gumki recepturki 70mmx1,5x3,5 żółte - 1000g
Gumki krzyżowe 160mmx1,5x4,0 pomarańczowe - 1000g
Gumki recepturki 25mmx1,2x1,2 białe - 1000gGumki recepturki 140mmx1,5x4,0 białe - 1000g
Gumki recepturki 50mmx1,5x1,5 białe - 1000g
Gumki recepturki 20mmx1,5x1,2 Czerwone - 1000g
Gumki recepturki 100mmx1,3x4,0 naturalne - 1000g
Gumki recepturki 50mmx1,5x1,5 niebieskie - 1000gGumki recepturki 60mmx1,5x1,5 białe - 1000g
Gumki recepturki 40mmx1,5x1,5 zielone - 1000g
Gumki recepturki 120mmx1,5x2,0 czerwone - 1000g
Gumki lateksowe 30mmx1,5x1,5 - 1 kgGumki recepturki 25mmx1,2x1,2 zielone - 1000g
Gumki recepturki 60mmx1,5x3,5 zielone - 1000g
Kiedy ekscentryczny wizjoner kolejny raz zmieszał i roztarł siarkę, sadzę i kawałki rozgrzanej gumy – usłyszał, jak jego małżonka kłóci się za drzwiami z córkami nie mającymi ochoty na styczniową przebieżkę. Przestraszony, że Clarissa nakryje go na eksperymentach, postanowił ukryć naczynie z miksturą w rozgrzanym piecu. Po kilku godzinach – kiedy małżonka na dobre opuściła zamieszkiwaną przez Goodyearów oficynę – wyjął rozżarzony kociołek do ostygnięcia. Nie minął nawet kwadrans, gdy Charles z niedowierzaniem stwierdził, że podgrzana (a później wystudzona) guma cudownie zmieniła swoje właściwości. To odkrycie stało się punktem wyjścia do rozpoczęcia pięcioletnich testów nad wulkanizacją. Finalnie, w 1844 roku Goodyear opatentował opracowany przez siebie proces i z potwierdzającym to dokonanie dokumentem wyruszył na podbój Europy. W 1852 roku – pechowo – trafił do Wielkiej Brytanii, gdzie poznał niejakiego Thomasa Hancocka, także wynalazcę.
Hancock upierał się, że laur odkrywcy Goodyearowi się nie należy, bo to on (nie Charles) jako pierwszy opracował proces wulkanizacji. Brytyjczyk twierdził, że przełomowego odkrycia dokonał przed Amerykaninem, a wniosek o patent złożył w 1843, czyli na rok przed Goodyearem. Długa i wyniszczająca wojna o prawa patentowe rozpoczęła się na dobre – obaj wynalazcy spotykali się w sądzie, gdzie porównywano wytwarzane przez nich, gumowe produkty, w tym „bezużyteczne, elastyczne opaski”.
Summa summarum brytyjski sąd, opierając się na opinii lokalnych, lobbujących za swoim krajanem chemików, przyznał rację Hancockowi i zobowiązał Charlesa do uregulowania względem Brytyjczyka zaległych opłat licencyjnych za niezgodne z prawem korzystanie z patentu. Spłukany Goodyear nie był w stanie spłacić długu i w niełasce wrócił do Stanów Zjednoczonych (gdy umarł, jego rodzina miała na debecie 2 tysiące dolarów, co stanowi równowartość dzisiejszych 5 milionów zielonych!). Hancock może i wzbogacił się na patencie, ale nieuczciwy przebieg procesu i fakt, że podczas rozprawy przyznał, że swojego odkrycia dokonał po tym, jak „testował” próbki wynalazku Goodyeara na zawsze rzuciły cień na jego karierę.
Największym wygranym amerykańsko-brytyjskiej batalii o wulkanizacji okazał się najprawdopodobniej Stephen Perry, który – korzystając z procesowego rozgardiaszu – zaczął żywo promować jeden z sądowych dowodów, czyli „bezużyteczne, gumowe opaski”, na które zupełnym przypadkiem od kilku lat posiadał wyłączny patent.
Może Cię zainteresuje?
Produkty z kategorii: Gumki recepturkiBrytyjski symbol kulturowy
Gumowe opaski zawrotną karierę zaczęły robić właśnie w Zjednoczonym Królestwie. Pierwotnie służyły przede wszystkim do spinania i segregowania ważnych dokumentów czy archiwizowania pojedynczych kartek. Farmaceuci za ich pomocą przytwierdzali do buteleczek z lekarstwami papierowe recepty (stąd zresztą pochodzi polska nazwa recepturek), a dzieci wykorzystywały do tworzenia kreatywnych zabawek – piłek, kusz czy prowizorycznych pistoletów.
Od początku jedną z największych zalet wszechstronnych recepturek było to, że są tanie (ich produkcja nie jest kosztowna, a sam proces wytwarzania nie zmienił się od czasów Perry'ego). Oczywiście to, czy dany produkt jest niedrogi jest kwestią względną i zależną od poziomu zużycia. (Nie)Słynny Pablo Escobar zarobione na handlu gigantycznymi ilościami narkotyków pieniądze spinał właśnie recepturkami. W czasach największego „prosperity”, na zakup gumek potrzebnych do mocowania ruloników dolarów kokainowy baron wydawał miesięcznie 2500 zielonych!
Jeszcze więcej, bo średnio około 800 tysięcy funtów na zakup gumek przeznacza rocznie brytyjska poczta. Według oficjalnych statystyk pracownicy sortowni w przeciągu 12 miesięcy zużywają aż miliard recepturek, które wykorzystywane są do spinania dostarczanych później listów i paczek.
Do 2010 roku recepturki Royal Mail były czerwone. Po protestach mieszkańców UK, którzy zaczęli gremialnie skarżyć się na porzucone przez listonoszy lub niedbałych odbiorców paczek i zalegające na ulicach sterty bezpańskich gumek, brytyjska poczta zrezygnowała z czerwonych recepturek na rzecz brązowych – bardziej neutralnych, lepiej wtapiających się w tło. Zmiana kolorystyki nie powstrzymała jednak niezadowolenia Brytyjczyków, których frustracje zaczęły podgrzewać żądne sensacji media.
Lokalne tabloidy prześcigały się w opisywaniu dramatycznych historii o parkowych kaczkach, którym porzucone recepturki owijają się wokół szyi czy o zaplątanych w pocztowe opaski jeżach. Na fali niezadowolenia przypomniano też wypowiedź burmistrza Lewisham, który w 2006 roku przyznał, że każdego miesiąca – tylko w jego dzielnicy – gubionych jest ponad 5 000 pocztowych gumek. Aby rozładować atmosferę prowadzący audycję nadawaną przez radio BBC 4 poprosili słuchaczy o podawanie pomysłów na to, co można zrobić z zebranymi na ulicy recepturkami. Kreatywni odbiorcy aktywnie zareagowali na apel redaktorów, a w ideę dawania recepturkom drugiego życia szybko zaangażowali się też internauci. Tak rozpoczął się kulturowy fenomen gumki recepturki, która w mig przestała być „tylko” jednym z najbardziej popularnych produktów na świecie, a zaczęła – przedmiotem wielofunkcyjnym i pobudzającym twórcze myślenie.
Bransoletka DIY, zabawka, piłka, separator
Co – według słuchaczy radia BBC 4 – można wykonać za pomocą gumek recepturek? Jeśli chodzi o pomysły wyjątkowo abstrakcyjne, bezapelacyjnym numerem jeden okazała się „lina bungee dla misia zabawki”. A poważne propozycje? Tych było multum: zabawka dla kota, gumka do włosów, antypoślizgowa rękojeść łyżki lub śrubokrętu (wystarczy owinąć uchwyt kilkoma gumkami i dany przedmiot nie wysunie nam się z ręki!), kreatywna szafka na buty lub półka ścienna na lekkie przedmioty, awaryjna szlufka spodni, sznurek ogrodowy do przytrzymywania roślin, opaski na nogawki przydatne podczas jazdy na rowerze (dzięki temu mamy pewność, że nie zniszczymy spodni) czy struny do gitary.
Internauci dorzucili swoje dwa grosze i lista pomysłów powiększyła się o sporą liczbę przepisów na wykonanie (przy użyciu gumek recepturek, rzecz jasna) zabawek dla dzieci. W tej kategorii prym wiodą różnego rodzaju proce, kusze, pistolety i piłki, ale w sieci bez problemu można znaleźć instrukcje budowy obłędnych, recepturkowych samolotów, samochodów czy bajecznych, także zmechanizowanych ptaków.
Na forach dla majsterkowiczów, dekoratorów i fanów prostych rozwiązań ułatwiających wykonywanie codziennych obowiązków znajdziemy natomiast przepisy na gumkowe stabilizatory, dzięki którym nakręcenie płynnego ujęcia przy pomocy kamery na statywie staje się banalnie proste, czyściki ścierające kurz z trudno dostępnych miejsc (na przykład ze skrzydeł wentylatora), separatory oddzielające szczoteczki do zębów czy przytrzymywacze desek do krojenia lub wieszaków.
Miłośnicy gadżetów spod znaku DIY z recepturek wyczarowują natomiast nietuzinkowe pisanki wielkanocne, misterne koszyczki idealne do przechowywania drobnych przedmiotów, fantazyjne maskotki, dekoracje ścienne do złudzenia przypominające połączenie graffiti i płaskorzeźby, plecione z gumek sukienki, koszulki i torebki czy gumowe kwiaty, które bez wstydu można umieścić w gustownym wazonie.
Są też – rzecz jasna – bransoletki, kolczyki i naszyjniki, którym warto poświęcić oddzielny akapit. Tak się bowiem składa, że 2-3 sezony temu biżuteria wykonana z gumek recepturek stała się globalnym hitem i do dzisiaj nic nie wskazuje na to, żeby moda na takie dodatki miała szybko przeminąć. Kolorowe ozdoby pokochały małe i całkiem dorosłe modnisie, a firmy oferujące zestawy gumek przeznaczonych do samodzielnego komponowania kolorowych ozdóbek do wciąż stają na głowie, żeby skupić uwagę klientek na swoich (a nie konkurencji) propozycjach. I tu się zaczął problem...
Kiedy topowe marki oferujące takie zestawy – wykorzystując modę na gumkową, stworzoną własnoręcznie biżuterię – windowały ceny swoich produktów, z podziemia wyszli sprzedawcy oferujący tańsze, składające się z recepturek niewiadomego pochodzenia komplety. I tak wybuchł mały skandal, bo w znajdujących się w ekonomicznych zestawach gumkach wykryto duże stężenie ftalanów (sole i estry kwasu ftalowego), stosowanych między innymi do produkcji gliftali będących bazą dla niektórych farb, lakierów czy klejów. Ftalany stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Szczególnie narażone na ich działanie są dzieci i kobiety w ciąży. W przypadku felernych gumek, obecne w recepturkach w szokująco wysokim stężeniu ftalany (norma to 0,1%, w gumkach z zestawów stężenie wynosiło aż 50%) powodowały silną alergię objawiającą się świądem, pieczeniem czy złuszczaniem się skóry.
Właśnie z uwagi na wysoką zawartość potencjalnie szkodliwych związków – lepiej jest albo całkowicie samodzielnie, bez korzystania z gotowych kompletów, tworzyć z recepturek cuda spod znaku „Total Hand Made”, albo – jeśli już to konieczne – zaopatrywać się w zestawy gumek do robienia biżuterii ze znakiem CE (potwierdza on, że dany produkt spełnia wyśrubowane wymogi unijne).
To samo dotyczy zresztą recepturek wykorzystywanych do innych celów – czy to do związywania woreczków z przyprawami, czy do konstruowania zabawek dla dzieci, czy wykonywania praktycznych, kuchennych stabilizatorów. Jakby nie patrzeć - od początku jedną z największych zalet recepturek jest to, że są nie tylko wszechstronne, ale i tanie.
