Danuta Cywickasobota, 23 lipca 20225 minut czytanialiczba wyświetleń: 1158

---

Jednolity Plik Kontrolny - czym jest?

Jednolity Plik Kontrolny

Czym jest JPK i po co został powołany?

Jednolity Plik Kontrolny jest polskim odpowiednikiem Standard Audit File for Tax. Obejmuje on w swojej definicji wszystkie księgi czy dokumenty księgowe, które muszą być prowadzone z zastosowaniem odpowiednich programów komputowych. Pliki muszą być zapisywane w wyznaczonym formacie i na wniosek czy żądanie organu podatkowego przedsiębiorstwo ma obowiązek je przekazać.



Dlaczego powstał taki dokument? Ponieważ od 2016 roku Ministerstwo Finansów stara się uszczelnić system podatkowy. Początkowo dotyczył tylko dużych firm, stopniowo od 2018 roku obowiązek posiadania Jednolitego Pliku Kontrolnego mają także średnie, małe i mikro firmy. Podstawą prawną istnienia Jednolitego Pliku Kontrolnego jest Art. 193a § 1 Ordynacji podatkowej. Co istotne, JPK dotyczy przypadków firm, które swoją ewidencję prowadzą w dowolnym programie komputerowym. Niezależnie, czy jest to Word czy specjalistyczny program przeznaczony do ewidencji.

Struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego

Obecnie w obrębie Jednolitego Pliku Kontrolnego wydziela się dwie grupy. Jedną z nich jest JPK, który wysyła się obowiązkowo raz w miesiącu. W tego typu pliku umieszcza się ewidencję zakupów i sprzedaży VAT. Drugą sekwencją jest Jednolity Plik Kontrolny okazywany na żądanie. Do tej grupy należą księgi rachunkowe, wyciągi bankowe, magazyny, faktury VAT, faktury VAT RR, podatkowa księga przychodów i rozchodów oraz ewidencja przychodów.

Struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego podlegają uszczegółowieniu w swoich obrębach. Następuje tutaj podział na trzy grupy zwane sekcjami:

• Sekcja kontrolna – to sekcja, która uwzględnia sumy kontrolne, które umożliwiają sprawdzenie, czy informacje zostały odpowiednio odczytane. Zawiera zatem liczbę raportowanych wierszy oraz sumy raportowanych kwot.
• Sekcja merytoryczna – zawiera dane, które odnoszą się do zdarzeń gospodarczych zależnych od struktury, której JPK dotyczy.
• Sekcja nagłówkowa – zawiera dane oraz informacje, które są niezbędne do identyfikacji podmiotu. Między innymi są to data utworzenia pliku, daty opisujące zakres informacji, cel, dane firmy, NIP czy adres.

Podatnik ma obowiązek generować oraz przechowywać dane i dokumenty w formie JPK do czasu, gdy urząd skarbowy poprosi o ich ukazanie.
Obowiązek rozliczania się poprzez składanie Jednolitego Pliku Kontrolnego istnieje od lipca 2020 roku.

Schemat Jednolitego Pliku Kontrolnego

Dokument, jakim jest Jednolity Plik Kontrolny posiada dwie części. Jedną z nich jest element ewidencyjny JPK_V7. Jego celem jest informowanie o sprzedaży czy zakupach, które dokonywane były w określonym czasie. Może to być miesiąc lub nawet kwartał. W części JPK_V7 można wydzielić dwa elementy; obowiązkowe i opcjonalne. Znajdują się w niej takie dane jak, lpSprzedaży, czyli liczba porządkowa linijki rejestru VAT sprzedaży konkretnego dokumentu oraz KodKrajuNadaniaTIN oraz NrKontrahenta, czyli nic innego jak kod kraju oraz numer, który służy do identyfikacji partnera.



Drugą z części JPK jest część nazwana deklaracyjną. Uwzględnia pozycje do tej chwili następujące w deklaracji w nieco innej formie. Część deklaracyjna w swoich strukturach zawiera pozycje szczegółowe oraz pouczenia. Pozycje szczegółowe obejmują wyliczenia podatku VAT należnego oraz naliczonego, ale także obliczenia dotyczące podatku VAT, który podlega wpłacie do Urzędu Skarbowego albo wyliczenia kwot zaklasyfikowanych do przeniesienia na następny okres. Pozycja szczegółowa uwzględnia również podatek VAT, który jest do zwrotu.

Obowiązki wynikające z JPK

Przedsiębiorcy korzystający z Jednolitego Pliku Kontrolnego mają obowiązek korzystać ze specjalnych oznaczeń. Oznaczenia te dzielą się na trzy grupy; kody GTU, kody procedur transakcji oraz kody typów dokumentów.

Kody GTU sprzedawanych produktów oraz usług. Każdy dokument sprzedaży, który zawiera konkretne typy towarów/usług musi mieć przyporządkowany kod GTU. W części ewidencyjnej JPK_V7 również muszą znaleźć się te informacje. Kod GTU dotyczy całej faktury. Przykładowe kody to na chociażby MR_T – świadczenie usług turystyki opodatkowane na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy czy MR_UZ – dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowana na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy.

Kody procedur transakcji to kody występujące, gdy mamy do czynienia ze szczególnym rodzajem transakcji, na przykład sprzedaż wysyłkowa. Teki typ transakcji należy wykazać w części ewidencyjnej JPK_VAT.

Trzecim rodzajem kodu są kody typów dokumentów. Są to oznaczenia opcjonalne. Kody używane w tym dokumencie to RO, WEW, FP oraz FP. Jeżeli nie ma przywołanych oznaczeń, miejsce na kod zostaje niewypełnione.

Terminy składania Jednolitego Pliku Kontrolnego

Aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji, należy pamiętać o nieprzekraczalnych terminach rozliczeń VAT. Część ewidencyjna ma być wysyłana do Ministerstwa Finansów z miesięczną częstotliwością, z kolei część deklaracyjna w zależności od tego, w jakich okresach rozliczamy VAT. przy rozliczeniu miesięcznym z częstotliwością miesięczną, przy rozliczeniach kwartalnych – z częstotliwością kwartalną. Co istotne, Jednolity Plik Kontrolny ma być przesyłany za miesiąc poprzedni (czyli ,,z dołu”) do 25. dnia każdego miesiąca.

Dostarczanie Jednolitego Pliku Kontrolnego

Deklarację można dostarczyć na trzy sposoby. Jednym z nich jest podpis kwalifikowany, podatnika lub osoby upoważnionej. Drugim sposobem jest wysyłka poprzez profil zaufany ePUAP. Trzeci sposób umożliwia dostarczenie JPK_VAT wraz z deklaracją poprzez dane autoryzacyjne, czyli kwotę przychodu.

Wymagania techniczne

Ministerstwo Finansów daje możliwość przesyłania JPK za pomocą strony e-Dokumenty. Należy przy tym posiadać kwalifikowany podpis elektroniczny. Przy wysyłaniu JPK poprzez stronę internetową, należy pamiętać o pobraniu i zapisaniu Urzędowego Potwierdzenia Odbioru. UPO umożliwia integralność przekazanych ksiąg, jest dowodem na to, że nasz dokument dotarł do odbiorcy. UPO zawiera datę i godzinę wysłania dokumentu.

Jeżeli możliwości techniczne na to pozwalają, to JPK możń przesłać również poprzez aplikację KLIENT JPK. Aplikacja ta umożliwia przesył utworzonego wcześniej pliku JPK ale także stworzenie takiego pliku z danych importowanych. Dokumenty możemy przekazać również na nośnikach; płytach DVD, CD czy pendrive. W takim wypadku obowiązkowo należy odpowiednio oznaczyć nośnik, aby nie stwarzał wątpliwości co do tego, kto jest jego właścicielem. Nośnik musi być również kompatybilny z powszechnie dostępnymi urządzeniami do odczytu oraz być odpornym na temperatury w granicach 18 – 22 stopni Celsjusza oraz odporny na wilgoć w przedziale 40 do 50%.

Niedopełnienie obowiązku lub podanie nieprawdziwych danych

Brak deklaracji JPK_VAT w wymaganym terminie lub złożenie dokumentu z błędnymi danymi skutkuje karą, której podstawą jest art. 80 Kodeksu karnego skarbowego. Kary sięgają nawet 24 960 960 zł, jeżeli czyn zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo skarbowe. Osobno również jest rozliczana kara za błędy. Każdy błąd w dokumencie ,,kosztuje” 500 zł. Kary sumują się i tak w przypadku popełnienia na przykład trzech błędów kara będzie wynosiła 1500 zł.

Wszystkie zasygnalizowane wyżej zmiany oznaczają, że od 1 października nie istnieje możliwość złożenia deklaracji VAT-7 czy VAT – 7K inaczej, niż poprzez JPK_V7. Podsumowując w skrócie JPK_V7 to dokument, który zawiera dane o zakupach i sprzedaży, które wynikają z ewidencji VAT, pozycje z deklaracji VAT-7 oraz inne dane potrzebne, aby przeanalizować zgodność rozliczenia. Jednolity Plik Kontrolny posiada dwa warianty; JPK_V7M przeznaczony dla podatników rozliczających się z częstotliwością miesięczną oraz JPK_V7K przeznaczony dla podatników rozliczających się kwartalnie.

Dokument został wprowadzony w celu podniesienia komfortu podatników dzięki mniejszej ilości przesyłanych dokumentów. JPK_V7 ma zmniejszyć koszty, uprościć rozliczenie z US, zautomatyzować proces rozliczania, zniwelować problem dublowania danych.